Regionalni program lokalne demokratije na Zapadnom Balkanu 2 (ReLOaD2) nastavak je inicijativa podržanih od strane Evropske unije – Projekat jačanja lokalne demokratije (LOD, 2009-2016) i naknadno proširenog Regionalnog programa lokalne demokratije na Zapadnom Balkanu (ReLOaD, 2017-2020).
Opština Gacko jedna je od 13 JLS u BiH koja je izabrana za implementaciju projekta. Saradnja je ozvaničena potpisivanjem zajedničkog Memoranduma o razumjevanju između opštine Gacko i UNDP od 07.07.2021. godine kao i Pisma o saradnji u kojima su definisane obaveze i očekivanja partnera u projektu.
Pregled projektnih aktivnosti i rezultata u sklopu ReLOaD2 na području opštine Gacko možete pogledati OVDJE.
Suštinski, cilj projekta bio je pružanje finansijske podrške udruženjima građana ali i izgradnja i jačanje njihovih kapaciteta na rješavanju problema u zajednici.
Projekat je u potpunosti pratio odrednice Strategije razvoja opštine Gacko za period 2022 – 2028. godine.
Prema riječima koordinatora ReLOaD projekta Željka Popovića, Opština je uspješno realizovala projekat, a između ostalih, ključna postignuća su:
- 12 realizovanih projekta ukupne vrijednosi 230.569 KM pri čemu je iznos sredstva obezbijeđenih od strane projekta 115.284 KM.
- 3 osobe u potpunosti su finansirane od strane projekta završile pripravnički staž u opštini Gacko.
- za 3 projekta, predložena od strane mladih i građana Gacka, obezbijeđena sredstva iz fonda projekta u vrijednosti preko 50.320 KM.
- Ukupna vrijednost svih realizovanih aktivnosti je 314.789 KM, pri čemu je doprinos projekta 199.505 KM.
„U ovoj fazi udio Opštine Gacko u provođenju projekta bio je 50 posto iz razloga neuređenosti civilnog sektora. Dosta je urađeno u ovom periodu i kada krene treća faza projekta po svim parametrima mi smo među 5-6 opština koje će biti pozvane na javni poziv. Tada ćemo učestvovati sa 20 posto sredstava. Zaposlili smo dva UN volontera pripravnika sa troškovima finansiranja od strane UNDP vrijednosti 33.900,00 KM. Slijedeći primjer dobre prakse među tri smo lokalne zajednice gdje je naprojektu angažovana osoba sa posebnim potrebama. Cilj nam je osigurati da ranjive kategorije stanovništva budu aktivno i ravnopravno uključene u projektne aktivnosti“, istakao je Popović.
Kako je potvrdio Popović, podrška Opštini obuhvatila je jačanje saradnje između Opštine i OCD uključujući transparentnu raspodjelu sredstava za projekte OCD u skladu sa definisanim strateškim lokalnim prioritetima i predlozima prioritetnih oblasti Javnih poziva od strane opštine Gacko s ciljem boljeg pružanja usluga građanima.
Ojačani su kapaciteti opštinskih službenika iz oblasti upravljanja projektnim ciklusom, a unaprijeđen je položaj mladih u zajednici putem Javnih poziva za omladinske organizacije.
Zahvaljujući njihovom angažmanu, donesena je Skupštinska odluka o izradi strateškog dokumenta Omladinske politike opštine Gacko za period 2024-2028. godine uz angažovanje konsultanta od strane UNDP-a. Nacrt strateškog dokumenta završen je i ušao u fazu skupštinskog usvajanja.
Provedena su tri od ukupno planirana tri Javna poziva za projektne prijedloge OCD u saradnji sa UNDP-om, u skladu sa principima LOD metodologije (metodologija za dodjelu sredstava OCD) uz podršku ReLOaD2 tima u svim etapama procesa.
Projekti OCD koji su kroz zajedničke Javne pozive odabrani za finansiranje na teritoriji opštine sufinansirani su sa 50% sredstava iz budžeta opštine Gacko.
Pregledom rezultata javnih poziva dolazimo do zaključka da je ostvareno kontinuirano učešće odabranog osoblja opštinske administracije u svim projektnim aktivnostima, uključujući monitoring posjete OCD projektima, obuke, edukacije i aktivnosti stručnog usavršavanja.
U cilju transparentnosti urađena je analiza raspodjele finsijskih sredstava prema OCD opštine Gacko (2016-2021).
U toku provođenja projekta održano je pet Dijaloga za mlade kao konsultativnog mehanizma za uključivanje mladih u život zajednice gdje mladi identifikuju potrebe, probleme i neiskorištene potencijale, te istovremeno nude inicijative ili rješenja za unapređenje kvaliteta vlastitog života i života lokalne zajednice.
Rezultat je direktno finansiranje projekta „Revitalizacija školskog igrališta u okviru srednjoškolskog centra Gacko“ putem direktne dodjele sredstava UNDP-a u iznosu od 15.492,29 KM. Kao vid podrške Opština se obavezala da u sklopu projekta finansira asfaltiranje terena što je značajan izvor finansijskih sredstava (sve planirane aktivnosti su realizovane). Direktno je finansiran i projekat „Edukacija, sport i volonterizam za mlade“ u iznosu 14.837,77 KM.
Pokrenut je Forum za građanske inicijative kao platforma putem koje će građani više učestvovati u procesu donošenja odluka te adresirati goruće probleme koje mogu da rješe građani i OCD sa jedne strane i opština Gacko sa druge. Kao rezultat toga je projekat izgradnje i opremanje dječijeg igrališta direktno finansiran od strane UNDP-a u vrijednosti od 19.990,00 KM. Sredstva su uplaćena na račun OCD i čeka se realizacija do kraja novembra tekuće godine.
Izrađena je baza podataka organizacija civilnog društva opštine Gacko koja je građanima dostupna na Zvaničnoj prezentaciji opštine Gacko.
Prioritetne oblasti Javnih poziva za OCD predložila je opštinska uprava Gacko u skladu sa razvojnim ciljevima i strateškim dokumentima opštine Gacko. Usvojene su procedure transparentnosti dodjele sredstava i uključivanju građana u procese odlučivanja i donošenja odluka.
Realizovani su projekti iz oblasti socijalne inkluzije, kulture, sporta, ekologije, poljoprivrede i ruralnog razvoja, kao i položaja mladih.
„Tako je primjera radi OCD „Udruženje za proizvodnju gatačkog kajmaka“ kroz dva realizovana ReLOaD2 projekta pripremila i realizovala aktivnosti potrebne za zaštitu proizvoda, gatačkog kajmaka, što je i navedeno u strateškim ciljevima Strategije razvoja opštine Gacko za period 2022 – 2028. Rezultat svega je dobijanje zaštite oznake porijekla Gatačkog kajmaka (ZOP) od strane Agencije za bezbjednost hrane BiH“, zaključio je koordinator projekta, Željko Popović.